ΘΕΜΑ: Διαλέξεις για την τοπική ιστορία στο Ιστορικό Μουσείο
Κρήτης (Ηράκλειο, 30/4/2014)
ΑΠΟΣΤΟΛΕΑΣ: Μοτάκης Γιώργος
Διαλέξεις για την τοπική
ιστορία
στο Ιστορικό
Μουσείο Κρήτης
Με δύο ομιλίες που πραγματεύονται το ζήτημα της
διαχείρισης των κρητικών αρχαιοτήτων στα τέλη του 19ου και στις πρώτες
δεκαετίες του 20ού αιώνα κλείνει ο κύκλος διαλέξεων για την τοπική ιστορία που
διοργανώνει η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών στο Αμφιθέατρο Γιάννη
Περτσελάκη του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, σε συνάρτηση με την περιοδική
έκθεση Η Κρήτη από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Οικονομία και κοινωνία.
Την Τετάρτη 30 Απριλίου και
ώρα 19.00,
οι αρχαιολόγοι Ειρήνη Γαλλή και Κατερίνα Αθανασάκη θα
παρουσιάσουν στο κοινό τις πρώτες προσπάθειες αλλά και τα πρώτα προβλήματα
διασφάλισης του κρητικού αρχαιολογικού πλούτου κατά τη μετάβαση του νησιού από
τον οθωμανικό κόσμο στο νεοελληνικό κράτος.
Ειρήνη Γαλλή: Το νομικό πλαίσιο
εξαγωγής Κρητικών αρχαιοτήτων στα τέλη του 19ου και στις πρώτες δεκαετίες του
20ού αιώνα.
Μέσα στο βιβλικό χάος του 19ου αιώνα, ένας από τους πρώτους νόμους που
συντάχθηκαν στην Κρητική Πολιτεία και το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, ήταν ο
Νόμος Περί Αρχαιοτήτων. Κύριος στόχος ήταν η προστασία των αρχαίων από το
«εξαγωγικό εμπόριο των αρχαιοκαπήλων» μέσα στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία.
Όμως ταυτόχρονα, οι νομικές διεργασίες αποδείχθηκαν καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της αρχαιολογικής έρευνας και την απάντηση σε θεμελιώδη ερωτήματα
που σήμερα φαίνονται αυτονόητα: σε ποιόν ανήκουν τα αρχαία και τι μπορεί να
κάνει με αυτά;
Κατερίνα Αθανασάκη: Εξαγωγές κρητικών
αρχαιοτήτων στα τέλη του 19ου και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
«Στα χωριά της Κρήτης, σε αντίθεση με την ηπειρωτική Ελλάδα, μπορείς
ακόμη να αγοράσεις γνήσιες, αυθεντικές αρχαιότητες. Σε πλησιάζουν με νομίσματα
και στη συνέχεια σου δείχνουν αγγεία, χάλκινα αντικείμενα και αγάλματα, χωρίς
να μπορούν να αντιληφθούν την αξία τους και επαφίενται σε όποια τιμή τους
προτείνεις εσύ». Η παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων, όπως περιγράφεται από τον
Bickford-Smith, το 1898, δεν ήταν ο μόνος τρόπος απόκτησης και στη συνέχεια
εξαγωγής τους. Εξαγωγές αρχαίων αντικειμένων, που κατέληξαν σε μεγάλα μουσεία
και ιδιωτικές συλλογές, πολλές φορές αλλάζοντας στην πορεία χέρια,
πραγματοποιήθηκαν και σε ένα νόμιμο ή νομιμοφανές πλαίσιο, με το χαρακτηρισμό
«διπλά», «άχρηστα για τα κρητικά μουσεία» ή «στερούμενα αρχαιολογικής αξίας».
Δώρα, παραχωρήσεις, ανταλλαγές, αγοραπωλησίες αρχαιοτήτων αλλά και κίβδηλα, που
φιλοτεχνήθηκαν για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες πλούσιων συλλεκτών και
μουσείων, αντικατοπτρίζουν την εικόνα «της γης της (αρχαιολογικής) επαγγελίας»,
του David Hogarth, στα τέλη του 19ου και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι.
Η είσοδος
στις διαλέξεις και στην τρέχουσα περιοδική έκθεση του ΙΜΚ Η Κρήτη από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Οικονομία και κοινωνία θα
είναι ελεύθερη.
|