Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς και, στην άλλη άκρη του κόσμου, η άλωση της Τενοτστίτλαν-Τλατελόλκο (της σημερινής Πόλης του Μεξικού) από τους Ισπανούς κονκισταδόρες και τους γηγενείς συμμάχους τους το 1521 είναι δύο από τα γεγονότα που σηματοδοτούν τις απαρχές της πρώιμης νεωτερικότητας. Πέρα από τη χρονική τους εγγύτητα, τα γεγονότα αυτά τα συνδέουν παρόμοιες αφηγήσεις για δυσοίωνα σημάδια που τα προδιέγραφαν· και, την εποχή των σημαδιακών αυτών συμβάντων, κάποιοι Έλληνες και κάποιοι Μεσίκα αποτύπωσαν αντίστοιχα σε ποιήματα και τραγούδια την τραυματική εμπειρία της κατάκτησης.
Το βιβλίο εξετάζει με συγκριτική οπτική τρία θρηνητικά ποιητικά αφηγήματα, αφενός το Ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης και αφετέρου το Τραγούδι του Ουεσοτσίνκο και το Τραγούδι της Τλασκάλα, παρακολουθώντας επίσης τις τύχες αυτών των κειμένων μέχρι τις μέρες μας. Πρόκειται ουσιαστικά για μια μελέτη που καταπιάνεται με το πώς παράγονται γλωσσικά η συλλογική μνήμη και το πολιτισμικό τραύμα, πώς αποτυπώνεται το βίωμα του κατακτημένου, πώς το τραύμα διαιωνίζεται και πώς, εντέλει, συνδέεται με τη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας.
--
Εικόνες εξωφύλλου: (πάνω) Μικρογραφία της Κωνσταντινούπολης από τον Matrakçı Nasuh, Μουσείο Ανακτόρου Τοπκαπί, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία. Images & Stories / Alamy Stock Photo.
(κάτω) Ο χάρτης Nuremburg της Τενοτστίτλαν. Newberry Library, Σικάγο, Ayer 655.51.C8 1524b. Lupo / Wikimedia Commons.
|